Ο σεβασμός των δικαιωμάτων των ΑΜεΑ ξεκινάει από τον καθένα μας και κυρίως από το ίδιο το κράτος. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία αναφέρεται μεταξύ άλλων στο θέμα της προσβασιμότητας. Και ενώ συνήθως η λέξη προσβασιμότητα φέρνει στο μυαλό μας πεζοδρόμια, ράμπες κ.λπ., αυτές τις μέρες στο μυαλό μας έρχονται εκλογικά κέντρα και θάλαμοι ψηφοφορίας.
Ο σεβασμός στο ΑΜεΑ προϋποθέτει και μέτρα που να επιτρέπουν σε κάθε πολίτη να συμμετέχει ανεμπόδιστα σε εκλογικές διαδικασίες. Ενώ, όμως, σε άλλες χώρες υπάρχει η δυνατότητα για ηλεκτρονική ψηφοφορία, άσκηση του δικαιώματος με τη χρήση νοηματικής γλώσσας και ψηφοδέλτια σε γραφή Braille, στην Κύπρο απέχουμε πολύ!
Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου
Μεγάλα εμπόδια καλούνται να ξεπεράσουν τα άτομα με αναπηρίες προκειμένου να ασκήσουν τα εκλογικά τους δικαιώματα, αφού το κράτος περιορίζεται μόνο στα πολύ βασικά όσον αφορά την παραχώρηση των διευκολύνσεων που απαιτούνται για την ίση πρόσβαση όλων των πολιτών. Αντίθετα, σε άλλες χώρες της ΕΕ παραχωρούνται σημαντικές διευκολύνσεις, όπως προκύπτει από έκθεση η οποία ετοιμάστηκε από την αρμόδια υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Πιο συγκεκριμένα, στην Κύπρο απαιτείται η φυσική παρουσία του εκλογέα στο προκαθορισμένο εκλογικό κέντρο, το οποίο έχει οριστεί από την αρμόδια κρατική υπηρεσία, ανάλογα με τη διεύθυνση της διαμονής του. Αντίθετα, σε πολλά χώρες της ΕΕ δίνονται και άλλες επιλογές (είτε σε όλους τους πολίτες είτε στοχευμένα στα άτομα με αναπηρίες), όπως η επιστολική ψήφος, η δυνατότητα άσκησης του εκλογικού δικαιώματος εκ των προτέρων, η δυνατότητα ψήφισης διά αντιπροσώπου και η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.
Επίσης, τα μόνα εργαλεία τα οποία αξιοποιούνται στην Κύπρο και μπορούν να θεωρηθούν ως υποβοηθητικά για τα άτομα με αναπηρία, είναι όσα ισχύουν για όλους τους ψηφοφόρους: Η εκτύπωση των ψηφοδελτίων σε μεγάλο μέγεθος, η εύκολη πρόσβαση στις κάλπες και στους εκλογικούς θαλάμους και η ελευθερία στην επιλογή της βοήθειας που χρειάζεται το κάθε πρόσωπο.
Σε άλλες χώρες αξιοποιούνται πολύ περισσότερα εργαλεία για την παροχή βοήθειας στα άτομα με αναπηρία, όπως τα διαφορετικά πρότυπα στην εκτύπωση των ψηφοδελτίων ανάλογα με το είδος της αναπηρίας, η χρήση μεγεθυντικών φακών, η διασφάλιση επαρκούς φωτισμού, η ηχητική περιγραφή του ψηφοδελτίου, η δυνατότητα χρήσης της νοηματικής γλώσσας, η εκτύπωση ψηφοδελτίων σε γραφή Braille, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος μέσω κινητών μονάδων και η επιλογή άλλου εκλογικού κέντρου απ’ αυτό το οποίο έχει οριστεί από την αρμόδια κρατική υπηρεσία.
Τι ισχύει σε άλλες χώρες
Οι διευκολύνσεις οι οποίες δίνονται στα άτομα με αναπηρία στις υπόλοιπες χώρες είναι οι ακόλουθες:
Λιθουανία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου, καθώς και της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος εκ των προτέρων. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων ψηφοδελτίων ανάλογα με το είδος της αναπηρίας, χρήσης μεγεθυντικών φακών, ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου, χρήσης της νοηματικής γλώσσας και άσκησης του εκλογικού δικαιώματος σε κινητές μονάδες που έρχονται στο χώρο του εκλογέα.
Βέλγιο: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου και της ψήφισης μέσω αντιπροσώπου, καθώς και τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων ψηφοδελτίων και μεγεθυντικών φακών και ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου.
Ισπανία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων και μεγεθυντικών φακών, ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου, χρήσης της νοηματικής γλώσσας και χρήσης ψηφοδελτίων σε γραφή Braille.
Ιρλανδία: Δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων, χρήσης ψηφοδελτίων σε γραφή Braille και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Ολλανδία: Υπάρχει η δυνατότητα για άσκηση του εκλογικού δικαιώματος μέσω αντιπροσώπου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης μεγεθυντικών φακών και χρήσης της νοηματικής γλώσσας.
Εσθονία: Υπάρχει η δυνατότητα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, καθώς και της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος εκ των προτέρων. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης μεγεθυντικών φακών και της νοηματικής γλώσσας, καθώς και της ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Κροατία: Υπάρχει η δυνατότητα της χρήσης διαφορετικών προτύπων ανάλογα με το είδος της αναπηρίας, ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου, χρήσης της νοηματικής γλώσσας και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Ουγγαρία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων ψηφοδελτίων, χρήσης ψηφοδελτίων σε γραφή Braille και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Λουξεμβούργο: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων, ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου, χρήση ψηφοδελτίων σε γραφή Braille, ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Σλοβενία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου και της εκ των προτέρων ψηφοφορίας. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Αυστρία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Γερμανία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων, χρήσης της νοηματικής γλώσσας και επιλογής εκλογικού κέντρου.
Δανία: Υπάρχει η δυνατότητα της εκ των προτέρων ψηφοφορίας. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης μεγεθυντικών φακών και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Φινλανδία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου και της εκ των προτέρων ψήφισης. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων ανάλογα με το είδος της αναπηρίας, χρήσης μεγεθυντικών φακών, ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Τσεχία: Δίνονται τα εργαλεία της ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Γαλλία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου, ψηφοφορία μέσω αντιπροσώπου, ψηφοφορία μέσω διαδικτύου και ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου.
Λετονία: Δίνονται τα εργαλεία της ηχητικής περιγραφής του ψηφοδελτίου και ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Πολωνία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου, της ψηφοφορίας μέσω αντιπροσώπου και της χρήσης διαφορετικών προτύπων.
Πορτογαλία: Υπάρχει η δυνατότητα της ψηφοφορίας μέσω αντιπροσώπου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης διαφορετικών προτύπων, χρήσης ψηφοδελτίων σε γραφή Braille, ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Σουηδία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου και της ψήφισης μέσω αντιπροσώπου. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία της χρήσης μεγεθυντικών φακών, χρήσης ψηφοδελτίων σε γραφή Braille, ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Βουλγαρία: Δίνονται η δυνατότητα της ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Ιταλία: Δίνονται η δυνατότητα της ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Μάλτα: Υπάρχει η δυνατότητα της εκ των προτέρων ψηφοφορίας. Επίσης, δίνονται τα εργαλεία των διαφορετικών προτύπων και χρήσης ψηφοδελτίων σε γραφή Braille.
Ρουμανία: Υπάρχει η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου και της ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Σλοβακία: Υπάρχει η δυνατότητα της ψήφισης σε κινητές μονάδες.
Ελλάδα: Δεν δίνεται άλλη δυνατότητα πέραν της φυσικής παρουσίας, ενώ τα μόνα εργαλεία που παρέχονται στα άτομα με αναπηρίες είναι τα μίνιμουμ που ισχύουν σε όλες τις χώρες και αφορούν την εύκολη πρόσβαση σε εκλογικούς θαλάμους και στις κάλπες. Είναι η μόνη χώρα στην οποία -μαζί με την Κύπρο- δεν δίνονται σχεδόν καθόλου διευκολύνσεις προς τα άτομα με αναπηρία προκειμένου να μπορέσουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
