Η οργάνωση «Σκύλοι Βοηθοί Ελλάδας» εκπαιδεύει σκύλους-οδηγούς για ανθρώπους με προβλήματα όρασης και παιδιά με αυτισμό, προσφέροντάς τους τόσο πρακτική όσο και συναισθηματική βοήθεια.
Σε μια κοινωνία που η κάθε μορφή διαφορετικότητας αντιμετωπίζεται συχνά με καχυποψία, οι δυσκολίες που βιώνουν οι άνθρωποι με αναπηρίες είναι πολλές. Τόσο σε καθημερινά, πρακτικά θέματα, όπως η κυκλοφορία στον δρόμο, όσο και σε ζητήματα έλλειψης ανεξαρτησίας ή συναισθηματικής στήριξης – για να μην παραβλέπουμε και το ζήτημα του στίγματος, που δυστυχώς υφίσταται ακόμα.
Την καθημερινότητα των ατόμων αυτών προσπαθεί να διευκολύνει η μη κερδοσκοπική οργάνωση «Σκύλοι Βοηθοί Ελλάδας», που ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2021. Αφορμή στάθηκε η τεράστια ανάγκη που εντόπισαν οι άνθρωποι της οργάνωσης για την ύπαρξη σκύλων βοηθών στα παιδιά με αυτισμό και η πίστη ότι ένας σκύλος βοηθός μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Οι σκύλοι οδηγοί αυξάνουν σημαντικά την ασφάλεια των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν νοητικές δυσλειτουργίες ή προβλήματα όρασης. Τους βοηθούν τόσο πρακτικά, αυξάνοντας μεταξύ άλλων την ασφάλειά τους στο δρόμο, όσο και συναισθηματικά.
Ο σκύλος «διδάσκει στο άτομο να αναλαμβάνει ευθύνες. Επίσης, βοηθάει στην αλληλεπίδρασή του με άλλα άτομα, στην επαναφορά του από τη συναισθηματική απορρύθμιση που ακολουθεί μια κατάρρευση ή μια συναισθηματική έκρηξη, ενώ προσφέρει ακόμη και καλύτερη ποιότητα ύπνου», μας είπε η Έφη Λάγγαρη, υπεύθυνη marketing και χορηγιών της οργάνωσης.
Μιλήσαμε μαζί της για τον σκοπό, τους στόχους αλλά και την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός τέτοιου οργανισμού.
– Ποιος είναι ο σκοπός και το όραμα της οργάνωσης;
Οι «Σκύλοι Βοηθοί Ελλάδας» είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, που εκπαιδεύει σκύλους για ανθρώπους με αναπηρία και τους προσφέρει εντελώς δωρεάν. Στηρίζεται σε δωρεές προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της.
Προκειμένου να πετύχουμε το όραμά μας, έχουμε δεσμευτεί να εκπαιδεύουμε σκύλους βοηθούς σύμφωνα με τα υψηλότερα πρότυπα και να εκπαιδεύουμε τα ΑμεΑ και τους φροντιστές τους, ώστε να δημιουργήσουν δυνατή σχέση με τον σκύλο βοηθό. Επίσης, μέσα από παρουσιάσεις στοχεύουμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία της κοινωνίας, για να συμπεριλάβει τα ΑμεΑ ως ισάξια και ισότιμα μέλη της.
Όραμα μας είναι κάθε ΑμεΑ στη χώρα μας να μπορεί να ζει με έναν σκύλο βοηθό, που θα παρέχει σε αυτό ή/και στους φροντιστές του καλύτερη ποιότητα ζωής, μέσω των αξιών της ανεξαρτησίας, της ασφάλειας, του κοινωνικού θαυμασμού, της συναισθηματικής στήριξης, της ψυχικής ηρεμίας και της ανιδιοτελούς αγάπης.
Ο ΣΚΥΛΟΣ ΒΟΗΘΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ.
– Πόσο σημαντική είναι η βοήθεια που προσφέρει ένας σκύλος-βοηθός;
Πιστεύουμε πως οι σκύλοι βοηθοί φέρνουν μεγάλη θετική αλλαγή στην καθημερινότητα των ανθρώπων με αναπηρία. Για παράδειγμα, ένας σκύλος οδηγός για άτομα με τύφλωση προσφέρει ασφάλεια, αυτονομία και αυτοπεποίθηση στο άτομο, όταν θέλει να κινηθεί σε άγνωστο χώρο. Αποφεύγει εμπόδια, όπως λακκούβες, απροσπέλαστα πεζοδρόμια, κλαδιά από δέντρα κ.ά., και μπορεί να μετακινείται γρήγορα και με ασφάλεια στους αφιλόξενους δρόμους της Ελλάδας. Ο άνθρωπος με τύφλωση έχει πια πρόσβαση σε υπηρεσίες και εμπειρίες που παλαιότερα μπορεί να ήταν πιο δύσκολο.
Ένα άλλο πολύ σημαντικό κομμάτι στο οποίο φέρνει μεγάλη αλλαγή ο σκύλος βοηθός είναι ότι αλλάζει τη νοοτροπία της κοινωνίας ως προς τα άτομα με αναπηρία. Με άλλα λόγια, όταν πια βγουν με τον σκύλο βοηθό έξω, οι άνθρωποι τους κοιτάζουν με θαυμασμό και θέλουν να τους μιλήσουν για να μάθουν περισσότερα για τον σκύλο και την εκπαίδευσή του.
– Πώς εκπαιδεύετε έναν σκύλο βοηθό;
Οι σκύλοι βοηθοί μας εκπαιδεύονται σύμφωνα με τα υψηλότερα πρότυπα από διεθνείς οργανισμούς και πάντα με θετικό τρόπο, επιβραβεύοντας δηλαδή την επιθυμητή συμπεριφορά. Η εκπαίδευση διαρκεί περίπου 2 χρόνια και ξεκινά από όταν το κουτάβι είναι 10 εβδομάδων.
Ο σκύλος βοηθός, προκειμένου να αποφοιτήσει, πρέπει να αριστεύσει στις απαραίτητες εξετάσεις ικανότητας και χαρακτήρα, ώστε να είμαστε σίγουροι για την ποιότητα της δουλειάς του.
– Επιλέγετε σκυλιά από συγκεκριμένη ράτσα;
Αυτή τη στιγμή επιλέγουμε Labrador Retriever ή Golden Retriever. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτά τα σκυλιά από τη φύση τους είναι ανθρωποκεντρικά, έξυπνα, αγαπάνε τα παιδιά, τους αρέσει να εργάζονται, δεν είναι επιθετικά και το μέγεθός τους βολεύει και για σκύλους-οδηγούς αλλά και να λειτουργήσουν ως «άγκυρα» σε ένα παιδί με αυτισμό, που ένα μικρότερο σκυλί δεν θα μπορούσε.
Παρ’ όλα αυτά, στο μέλλον θα εντάξουμε και άλλες ράτσες, ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου με αναπηρία.
– Από τη στιγμή που δίνετε έναν σκύλο-βοηθό, υπάρχουν υποχρεώσεις και καθήκοντα που πρέπει να έχει ο χειριστής απέναντι στον σκύλο;
Η ευημερία και η ευζωία του σκύλου αποτελούν αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για εμάς. Επίσης,πρέπει να φροντίζουν να διατηρείται το επίπεδο της εκπαίδευσή του, προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφάλεια όλων. Για αυτούς τους λόγους τα σκυλιά μας δεν χαρίζονται, αλλά δανείζονται με χρησιδάνειο, και παραμένουμε σε επαφή με τις οικογένειες και τους χειριστές για όσα χρόνια χρειαστεί να εργαστούν.
ΕΙΔΙΚΑ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ, ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΒΡΙΣΚΕΙ ΣΤΟΝ ΣΚΥΛΟ ΒΟΗΘΟ ΕΝΑΝ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΦΙΛΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕΙ.
– Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζετε κατά την εκπαίδευση ενός σκύλου;
Αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουμε είναι οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι. Όπως προαναφέραμε, η εκπαίδευση διαρκεί περίπου 2 χρόνια και αυτό μεταφράζεται σε περίπου 20.000 € μέχρι να παραδοθεί ένας σκύλος βοηθός.
– Τα άτομα που παίρνουν έναν σκύλο-βοηθό χρειάζονται επίσης εκπαίδευση;
Πάντα, προτού παραδώσουμε έναν σκύλο-βοηθό, φροντίζουμε να έχει γίνει το σωστό «ταίριασμα» με τον χειριστή του, γιατί θέλουμε και οι δύο μεριές να είναι χαρούμενες. Έτσι, μέρος της εκπαίδευσης είναι και η εκπαίδευση του χειριστή ή και της οικογένειας.
– Τι είδους σχέση αναπτύσσεται ανάμεσα στο άτομο και τον σκύλο;
Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και μοναδική, όμως αυτό που βλέπουμε σχεδόν σε όλους είναι η ασφάλεια, η εμπιστοσύνη, ο σεβασμός και η ευγνωμοσύνη προς τον σκύλο. Είναι μια σχέση ανιδιοτελούς αγάπης και φροντίδας που έρχεται και από τις δύο μεριές.
Ειδικά σε περιπτώσεις παιδιών με αυτισμό, το παιδί βρίσκει στον σκύλο έναν μοναδικό φίλο που μπορεί να εμπιστευτεί και να επικοινωνήσει. Όπως σε κάθε άνθρωπο που έχει σκύλο, η συντροφικότητα που προσφέρουν είναι κάτι ανεκτίμητο.
– Τι συμβαίνει όταν ο σκύλος δεν μπορεί πλέον λόγω ηλικίας ή άλλων συνθηκών να βοηθήσει το άτομο; Μπορεί το άτομο να ανταπεξέλθει μόνο του ή χρειάζεται έναν νέο σκύλο-βοηθό;
Τα άτομα με οπτική αναπηρία, όπως είπαμε προηγουμένως, είναι ανεξάρτητα στην κίνησή τους, έχοντας εκπαιδευτεί στο λευκό μπαστούνι. Οπότε, εάν ο σκύλος τους για κάποιον λόγο (π.χ. λόγω ηλικίας) βγει από το πρόγραμμα, είναι σε θέση να μετακινηθούν ανεξάρτητα. Η μετακίνηση βέβαια με έναν σκύλο οδηγό προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια και ταχύτητα.
Στην περίπτωση των σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό, ο στόχος μας είναι σε βάθος χρόνου το παιδί να μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του και χωρίς σκύλο. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, καθώς μιλάμε για το φάσμα του αυτισμού, οπότε υπάρχουν και διαφορετικές ανάγκες.
– Αναφέρατε ότι οργανώνετε προγράμματα σε σχολεία. Ποιος είναι ο σκοπός αυτών των δράσεων;
Μέσα από παιχνίδι και δράσεις, τα παιδιά κατανοούν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα άτομα με οπτική αναπηρία μπορούν να κινηθούν, να διαβάσουν, να παίξουν, να μαγειρέψουν κ.λπ. Ανάλογα με το πρόγραμμα, τα παιδιά χωρίζονται σε μικρές ομάδες, μαθαίνουν για τη γραφή Braille, κλείνουν τα μάτια και παίζουν παιχνίδια χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες αισθήσεις, κάνουν μικρές διαδρομές με το λευκό μπαστούνι. Ενημερώνονται για τους σκύλους οδηγούς και γνωρίζουν από κοντά κάποιους από αυτούς.
Στο τέλος, όλοι μαζί, μαθητές και εθελοντές, αναλύουν και αξιολογούν όσα βίωσαν, ώστε να γίνει αντιληπτό το μήνυμα της διαφορετικότητας και η σπουδαιότητα της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης.
– Τι σχεδιάζετε για το μέλλον;
Στόχος μας είναι να εντάξουμε 5 νέα κουτάβια στο πρόγραμμά μας που θα γίνουν σκύλοι βοηθοί για παιδιά με αυτισμό. Επίσης, σχεδιάζουμε την Ημέρα Ενημέρωσης όπου θα μπορούν να παρευρεθούν οικογένειες που ενδιαφέρονται για σκύλο-βοηθό. Θα χαρούμε να σας δούμε εκεί!
Πηγή: OW