Υπάρχει γονίδιο που ίσως επηρεάζει βιολογικό μας ρολόι και σχετίζεται με την ανάπτυξη αυτιστικών διαταραχών

Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Molecular Psychiatry, από ομάδα επιστημόνων από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μινεσότα και του Πανεπιστημίου του Τέξας, Σαν Αντόνιο, καθώς και το Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών (ΙΒΕ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), αποκαλύπτει ότι ένα γονίδιο που παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση του κιρκάδιου ή βιολογικού ρολογιού μπορεί να σχετίζεται με την ανάπτυξη διαταραχής αυτιστικού φάσματος.

Η νευροαναπτυξιακή διαταραχή αυτιστικού φάσματος ή ΔΑΦ χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορικών αλλαγών, που αφορούν κοινωνικές δεξιότητες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, την ομιλία και τη μη λεκτική επικοινωνία. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, η ΔΑΦ επηρεάζει 1 στα 44 παιδιά στις Η.Π.Α.

Περίπου το 50-80% των παιδιών με ΔΑΦ παρουσιάζουν προβλήματα ύπνου, ενώ για τον γενικό πληθυσμό το ποσοστό είναι λιγότερο από 30%. Τα αίτια των προβλημάτων ύπνου στη ΔΑΦ δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρα, αλλά η δυσλειτουργία του εσωτερικού μας ρολογιού θα μπορούσε να είναι η αιτία.

«Έχει από καιρό αναγνωριστεί ότι η λειτουργία του εσωτερικού μας ρολογιού διαταράσσεται συχνά σε ασθενείς με αυτισμό, και αυτοί οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν διάφορα προβλήματα ύπνου», ανέφερε ο δρ. Ruifeng Cao, επίκουρος καθηγητής νευροεπιστημών στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. «Αλλά δεν είναι ακόμα γνωστό εάν ο αυτισμός μπορεί να προκληθεί άμεσα από τη διαταραχή γονιδίου του κιρκάδιου ρυθμού».

Η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι η διαταραχή ενός σημαντικού γονιδίου που ρυθμίζει τον κιρκάδιο ρυθμό, σε προκλινικά μοντέλα, μπορεί να οδηγήσει σε φαινότυπους που μοιάζουν με αυτισμό.

Συγκεκριμένα, η απαλοιφή του γονιδίου Bmal 1 μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αλλαγές στην κοινωνικότητα, την επικοινωνία αλλά και τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.

Τα μοντέλα παρουσίασαν επίσης βλάβες στην παρεγκεφαλίδα τους ή «παρεγκεφαλιδική αταξία». Η ερευνητική ομάδα μελέτησε περαιτέρω τις παθολογικές αλλαγές στην παρεγκεφαλίδα και βρήκε μια σειρά από κυτταρικές και μοριακές αλλαγές που υποδηλώνουν νευροαναπτυξιακά ελλείμματα.

«Η διαταραχή του γονιδίου αυτού θα μπορούσε να συνιστά έναν μηχανισμό που κρύβεται πίσω από πολλές μορφές αυτισμού και πιθανότατα και άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, και αυτή η ανακάλυψη ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω συναρπαστική έρευνα», δήλωσε ο δρ. Χρήστος Γκόγκας, κύριος ερευνητής Νευροβιολογίας στο Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών (ΙΒΕ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).

Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να συνεχίσει να μελετά άλλα γονίδια του κιρκάδιου ρυθμού που βρίσκονται μεταλλαγμένα στη ΔΑΦ. Πιο συγκεκριμένα, συνιστούν την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών στρατηγικών με βάση τα ευρήματά τους.

Η μελέτη αυτή υποστηρίζεται από επιχορηγήσεις του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και του Winston and Maxine Wallin Neuroscience Discovery Fund.

Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τους καθηγητές Harry Orr, Alfonso Araque, Paulo Kofuji, και Jonathan Jonathan Gewirtz (τώρα στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα) από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, καθώς επίσης και από τον καθ. Victor Jin από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τέξας, Σαν Αντόνιο, και την δρ. Κλεάνθη Χαλκιαδάκη και τον δρ. Χρήστο Γκόγκα του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών του ΙΤΕ, στην Ελλάδα.

Πηγή: FemaleG

Ο ΠΟΥ διευρύνει την πρόσβαση σε φάρμακα που σώζουν ζωές για ασθενείς με θαλασσαιμία

Σε αναθεώρηση των καταλόγων με τα βασικά φάρμακα (EML) που όλα τα κράτη πρέπει να παρέχουν στους ενήλικες και τους ανήλικους πολίτες τους προχώρησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, οι οποίοι περιλαμβάνουν πλέον και τα τρία φάρμακα αποσιδήρωσης που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ασθενών με θαλασσαιμία. Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο στην παγκόσμια προσπάθεια για τη βελτίωση της πρόσβασης σε κρίσιμες φαρμακολογικές εναλλακτικές λύσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πάθησης αυτής.

Η θαλασσαιμία είναι μια γενετική διαταραχή του αίματος που απαιτεί δια βίου διαχείριση, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής θεραπείας αποσιδήρωσης για την πρόληψη της υπερφόρτωσης σιδήρου, μιας δυνητικά απειλητικής για τη ζωή επιπλοκής.

Μέχρι πρόσφατα, ο ΠΟΥ συνιστούσε στους καταλόγους βασικών φαρμάκων μόνο τη δραστική ουσία δεφεροξαμίνη για την αντιμετώπιση της χρόνιας υπερφόρτωσης σιδήρου, περιορίζοντας την πρόσβαση των ασθενών σε άλλες βασικές θεραπευτικές επιλογές.

Ωστόσο, από το 2019, η Διεθνής Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ) κατέβαλε σθεναρές προσπάθειες για τη συμπερίληψη και δύο άλλων εγκεκριμένων θεραπευτικών σκευασμάτων αποσιδήρωσης στους σχετικούς καταλόγους, της δεφεριπρόνης και της δεφερασιρόξης, αναγνωρίζοντας τη σημασία της παροχής πρόσβασης των ιατρών και των ασθενών παγκοσμίως σε ένα ολοκληρωμένο φάσμα εναλλακτικών λύσεων.

Η ΔΟΘ χαιρετίζει την απόφαση του ΠΟΥ, με τον οποίο διατηρεί επίσημες σχέσεις από το 1996, να εντάξει στους καταλόγους βασικών φαρμάκων τα πιο πάνω φάρμακα,  καθώς η συμπερίληψη τους είναι άμεσο αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας και της συνεργασίας μεταξύ της Ομοσπονδίας και του Οργανισμού. Η συγκεκριμένη εξέλιξη αναμένεται να έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο, βελτιώνοντας το πρότυπο περίθαλψης για τη διαχείριση της θαλασσαιμίας παγκοσμίως και δίνοντας ελπίδα σε εκατομμύρια άτομα που ζουν με αυτή τη δύσκολη πάθηση, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος, όπου η πρόσβαση των ατόμων με θαλασσαιμία ακόμη και σε βασική ιατρική φροντίδα αποτελεί συχνά πρόκληση.

Η Δρ. Ανδρούλλα Ελευθερίου, Εκτελεστική Διευθύντρια της ΔΟΘ, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς τον ΠΟΥ για τη συνεκτίμηση των συστάσεών της Ομοσπονδίας. «Η απόφαση αυτή ευθυγραμμίζεται με το όραμά μας για την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε βασικά φάρμακα για όλα τα άτομα που πάσχουν από θαλασσαιμία», δήλωσε. «Τώρα, οι γιατροί σε όλο τον κόσμο μπορούν να συνταγογραφούν με σιγουριά τους καταλληλότερους χηλικούς παράγοντες σιδήρου με βάση τις ειδικές ανάγκες των ασθενών τους, βελτιστοποιώντας τα αποτελέσματα της θεραπείας τους

Για περισσότερα από 40 χρόνια, οι χώρες σε όλο τον κόσμο βασίζονται στους καταλόγους βασικών φαρμάκων του ΠΟΥ, οι οποίοι αναθεωρούνται ανά διετία, για την ανάπτυξη και την επικαιροποίηση των εθνικών φαρμακευτικών καταλόγων, καθώς αποτελούν τεκμηριωμένους οδηγούς για τα πιο σημαντικά φάρμακα που ικανοποιούν τις πρωταρχικές υγειονομικές ανάγκες ενός πληθυσμού για κάθε σύστημα Υγείας του πλανήτη.

Οι εκδόσεις του 2023 περιλαμβάνουν επίσης βασικά νέα φάρμακα για τη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας, του καρκίνου, των μολυσματικών ασθενειών και των καρδιαγγειακών παθήσεων, μεταξύ άλλων.

Mε την καταστατική της έδρα στην Κύπρο από το 1986 και παρουσία σε περισσότερες από 62 χώρες παγκοσμίως, η Διεθνής Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας παραμένει αφοσιωμένη στην προώθηση της έρευνας, την ευαισθητοποίηση και την προώθηση της παγκόσμιας συνεργασίας προς όφελος των ατόμων που πάσχουν από θαλασσαιμία και λοιπές αιμοσφαιρινοπάθειες. Αυτό το σημαντικό επίτευγμα αποτελεί απόδειξη των αδιάκοπων προσπαθειών των επαγγελματιών υγείας, των ομάδων υπεράσπισης των ασθενών και της ιατρικής κοινότητας στο σύνολό της.

Πηγή: nomisma

Σημαντικό επίτευγμα: Βρήκαν τρόπο να ξαναπρογραμματίζουν τα κύτταρα του μυελού των οστών

Πως συνέβαλλε στην εξέλιξη η τεχνολογία mRNA. Ποιες παθήσεις θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την τεχνική.

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ ανακοίνωσαν πως ανέπτυξαν μία μέθοδο με την οποία επαναπρογραμματίζουν τα κύτταρα του μυελού των οστών απ’ ευθείας μέσα στο σώμα.

Αν η τεχνική αυτή αποδειχθεί εξίσου επιτυχημένη στην κλινική πρακτική, μπορεί να αντικαταστήσει στο μέλλον τις μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων. Αυτές γίνονται σε ασθενείς με αιματολογικές παθήσεις (π.χ. λευχαιμία), αφού προηγηθεί εντατική χημειοθεραπεία.

Μπορεί επίσης να οδηγήσει στη θεραπεία ανίατων έως σήμερα ασθενειών, όπως οι αιμοσφαιρινοπάθειες (π.χ. δρεπανοκυτταρική αναιμία).

Η μέθοδος βασίζεται στην διοχέτευση του mRNA απ’ ευθείας στα βλαστικά κύτταρα ενός ασθενούς. Αυτό επιτυγχάνεται με μία τεχνική παρόμοια με αυτήν που αναπτύχθηκε για τα εμβόλια του κορωνοϊού.

Όταν το mRNA βρεθεί στα κύτταρα-στόχους, διορθώνει τις γενετικές μεταλλάξεις που ευθύνονται για την εκάστοτε πάθηση. Έτσι ο μυελός των οστών του ασθενούς αρχίζει να παράγει υγιή κύτταρα.

Οι επιστήμονες από το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφεια (CHOP) που ανέπτυξαν τη μέθοδο την εφήρμοσαν με επιτυχία σε πειραματόζωα και σε κυτταρικές σειρές στο εργαστήριο.

Διόρθωσαν γενετική μετάλλαξη

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Science. Όπως εξηγούν οι ερευνητές δοκίμασαν την τεχνική τους στον μυελό των οστών ζώντων ποντικιών και σε αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα από τέσσερις ασθενείς με δρεπανοκυτταρική νόσο.

Στα ανθρώπινα δείγματα, η μέθοδος διόρθωσε τη γενετική μετάλλαξη, που κάνει ένα ποσοστό των αιμοσφαιρίων των πασχόντων να έχουν σχήμα δρεπάνου. Το φυσιολογικό σχήμα των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι ωοειδές.

Το εύρημα αυτό υποδηλώνει πως μπορεί να είναι εφικτή η γονιδιακή επεξεργασία του μυελού των οστών δίχως την συνήθη διαδικασία που χρησιμοποιείται σήμερα.

Η συνήθης διαδικασία συνίσταται στην εξεύρεση συμβατού δότη και λήψη αιμοποιητικών κυττάρων από αυτόν. Τα κύτταρα εγχέονται στον ασθενή, ο οποίος για αρκετό καιρό λαμβάνει φάρμακα για να μην τα απορρίψει ο οργανισμός του.

Πρακτική σημασία

Τα νέα ευρήματα  θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τις γενετικές θεραπείες, δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Laura Breda, επίκουρη καθηγήτρια Αιματολογίας στο CHOP.

Θα μπορούσαν λ.χ. να οδηγήσουν σε ίαση αιματολογικών και μη-αιματολογικών ασθενειών που προκαλούνται από μεμονωμένες γενετικές μεταλλάξεις, όπως:

  • Οι αιμοσφαιρινοπάθειες (π.χ. δρεπανοκυταρική αναιμία, θαλασσαιμία)
  • Οι συγγενείς αναιμίες ή θρομβοκυτταροπενίες
  • Οι ανοσοανεπάρκειες
  • Η κυστική ίνωση
  • Διάφορες μεταβολικές διαταραχές
  • Οι μυοπάθειες

«Όλες αυτές οι παθήσεις θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται με μία απλή, ενδοφλέβια έγχυση στοχευμένων γονιδιακών φαρμάκων», είπε. Ωστόσο, αυτό δεν θα συμβεί στο εγγύς μέλλον, έσπευσε να διευκρινίσει. Απαιτούνται πολλές ακόμα έρευνες έως ότου δοκιμαστεί η μέθοδος σε ανθρώπους, τόνισε.

Πηγή: iatropedia

Η όραση ενός αγοριού αποκαταστάθηκε με σταγόνες γονιδιακής θεραπείας

Ο Δρ Αλφόνσο Σαμπατέρ (Dr. Alfonso Sabater) ανέσυρε δύο φωτογραφίες των ματιών του Αντόνιο Βέντο Καρβαχάλ (Antonio Vento Carvajal). Η μία έδειχνε θολές ουλές που κάλυπταν και τους δύο βολβούς των ματιών. Η άλλη, η οποία ελήφθη μετά από μήνες γονιδιακής θεραπείας που χορηγήθηκε με σταγόνες, δεν αποκάλυπτε ουλές σε κανένα από τα δύο μάτια.

Ο Αντόνιο, ο οποίος ήταν νομικά τυφλός για μεγάλο διάστημα των 14 ετών του, μπορεί να δει ξανά.

Ο έφηβος γεννήθηκε με πομφολυγώδη επιδερμόλυση (dystrophic epidermolysis bullosa), μια σπάνια γενετική πάθηση που προκαλεί φουσκάλες σε όλο το σώμα και στα μάτια. Αλλά, το δέρμα του βελτιώθηκε όταν εντάχθηκε σε μια κλινική δοκιμή για την πρώτη στον Κόσμο τοπική γονιδιακή θεραπεία. Αυτό έδωσε στον Δρα Σαμπατέρ μια ιδέα: Τι θα γινόταν αν μπορούσε να προσαρμοστεί για τα μάτια του Αντόνιο;

Αυτή η διαπίστωση όχι μόνο βοήθησε τον Αντόνιο, αλλά άνοιξε επίσης την πόρτα σε παρόμοιες θεραπείες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να θεραπεύσουν εκατομμύρια ανθρώπους με άλλες οφθαλμικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινών παθήσεων.

Η μητέρα του Αντόνιο, Γιούνι Κρβαχάλ, δάκρυσε σκεπτόμενη τι έκανε ο Σαμπατέρ για τον γιο της.

«Ηταν εκεί σε όλα», είπε στα Ισπανικά στο «Associated Press», κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Bascom Palmer Eye Institute του University of Miami Health System. «Δεν είναι μόνο ένας καλός γιατρός, αλλά και ένας τόσο καλός άνθρωπος και μας έδωσε ελπίδα. Δεν τα παράτησε ποτέ».

Η οικογένεια ήρθε στις ΗΠΑ από την Κούβα το 2012 με ειδική βίζα που επέτρεψε στον Αντόνιο να λάβει θεραπεία για την πάθησή του, η οποία πλήττει περίπου 3.000 άτομα παγκοσμίως. Υποβλήθηκε σε χειρουργικές επεμβάσεις για την αφαίρεση ουλώδους ιστού από τα μάτια του, αλλά αυτός ξαναβγήκε. Η όραση του Αντόνιο χειροτέρευε συνεχώς και τελικά επιδεινώθηκε τόσο πολύ που δεν αισθανόταν ασφαλής όταν περπατούσε.

Ο Σαμπατέρ δεν είχε απαντήσεις και προσπάθησε να καθησυχάσει το αγόρι: «Θα βρω μια λύση. Απλά χρειάζομαι λίγο χρόνο. Το δουλεύω».

«Ναι, ξέρω ότι θα τα καταφέρεις», θυμάται ο Σαμπατέρ τον Αντόνιο να λέει. «Αυτό μου έδωσε την ενέργεια να συνεχίσω».

Κάποια στιγμή, η Καρβαχάλ είπε στον Σαμπατέρ για το πειραματικό τζελ γονιδιακής θεραπείας για τις δερματικές παθήσεις του Αντόνιο. Επικοινώνησε με τη φαρμακοβιομηχανία Krystal Biotech για να δει αν θα μπορούσε να αναπροσαρμοστεί για τα μάτια του αγοριού.

Ο Σούμα Κρίσναν (Suma Krishnan), συνιδρυτής και πρόεδρος έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας με έδρα το Πίτσμπουργκ, δήλωσε ότι η ιδέα είχε νόημα και «δεν βλάπτει να τη δοκιμάσουμε».

Η πάθηση του Αντόνιο προκαλείται από μεταλλάξεις σε ένα γονίδιο που συμβάλλει στην παραγωγή μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται κολλαγόνο 7, η οποία συγκρατεί τόσο το δέρμα όσο και τον κερατοειδή. Η θεραπεία, που ονομάζεται Vyjuvek, χρησιμοποιεί έναν αδρανοποιημένο ιό του απλού έρπητα για να παραδώσει λειτουργικά αντίγραφα αυτού του γονιδίου. Οι σταγόνες για τα μάτια χρησιμοποιούν το ίδιο υγρό με την έκδοση για το δέρμα, απλώς χωρίς το πρόσθετο τζελ.

Μετά από δύο χρόνια, στα οποία περιλαμβάνονταν και δοκιμές του φαρμάκου σε ποντίκια, η ομάδα έλαβε έγκριση «συμπονετικής χρήσης» από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων και άδεια από τις επιτροπές ελέγχου του Πανεπιστημίου και του Νοσοκομείου. Τον περασμένο Αύγουστο, ο Αντόνιο υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο δεξί του μάτι, μετά την οποία ο Σαμπατέρ άρχισε να του παρέχει τα κολλύρια.

Ο Κρίσναν είπε ότι ήταν προσεκτικοί, παρακολουθώντας συχνά για να δουν ότι ήταν ασφαλές.

Το μάτι του Αντόνιο ανάρρωσε από την επέμβαση, οι ουλές δεν επέστρεψαν και υπήρχε σημαντική βελτίωση κάθε μήνα, δήλωσε ο Σαμπατέρ. Οι γιατροί μέτρησαν πρόσφατα την όραση στο δεξί μάτι του Αντόνιο σε σχεδόν τέλεια 20/25.

Πηγ: ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΡΗΞ

Ήλιος και όραση: Μια «επικίνδυνη» σχέση – Έτσι θα προστατέψετε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία

Ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, Χειρουργός – Οφθαλμίατρος αναφέρει μεταξύ άλλων τι πρέπει να κάνετε για να προστατέψετε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία.

Αν και οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ότι πρέπει να προστατεύουμε το δέρμα μας από τον ήλιο, ξεχνάμε ότι εξίσου σημαντική είναι και η προστασία των ματιών από την υπεριώδη ακτινοβολία, ειδικά τώρα το καλοκαίρι.

«Τα σωστά γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα σε μικρούς και μεγάλους καθώς προστατεύουν σημαντικά όχι μόνο τα μάτια αλλά και την περιοχή γύρω από αυτά.

Υπάρχουν τρεις τύποι υπεριώδους ακτινοβολίαςοι UVA, UVB και UVC.

Η UVC απορροφάται από τη στοιβάδα του όζοντος και δεν συνιστά απειλή για την όραση (ή για το δέρμα).

Η UVA και η UVB, όμως, έχουν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες στα μάτια και την όραση», αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός – Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Ηλιακό έγκαυμα ματιών

«Όταν τα μάτια εκτεθούν σε μεγάλες ποσότητες της UV για μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να αναπτυχθεί φωτοκερατίτιδα, μία κατάσταση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το ηλιακό έγκαυμα των ματιών. Προκαλεί κοκκίνισμα και αίσθηση ότι στο εσωτερικό των ματιών έχει μπει ξένο σώμα ή κόκκοι άμμου. Επίσης δημιουργεί μεγάλη ευαισθησία στο φως και δακρύρροια, ενώ συχνά συνοδεύεται και από έντονο πόνο στα μάτια.

Μάλιστα η φωτοκερατίτιδα είναι η αιτία που χάνουν την όρασή τους όσοι μένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα στα χιόνια δίχως γυαλιά ηλίου.

Γενικότερα όσο περισσότερο διαρκεί η έκθεση των ματιών στην ηλιακή ακτινοβολία, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να αναπτυχθεί σοβαρή βλάβη τόσο στους επιφανειακούς ιστούς του ματιού (κυρίως στον κερατοειδή χιτώνα και τον κρυσταλλοειδή φακό), όσο και σε εκείνους που βρίσκονται βαθιά μέσα στα μάτια, όπως ο αμφιβληστροειδής χιτώνας», επισημαίνει ο καθηγητής.

Οι βλάβες αυτές μακροπρόθεσμα μπορεί να εκδηλωθούν με τη μορφή σοβαρών παθήσεων, όπως ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και ο καρκίνος στα βλέφαρα ή στο εσωτερικό του ματιού (μελάνωμα αμφιβληστροειδούς).

«Επειδή ωστόσο δεν ξέρουμε πόση ακριβώς έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία απαιτείται για να προκληθούν βλάβες στα μάτια, γι’ αυτό και συνιστάται σε μικρούς και μεγάλους να μην βγαίνουν ποτέ στον ήλιο δίχως καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου και καπέλο με φαρδύ γείσο», τονίζει ο δρ Κανελλόπουλος.

Επαρκής προστασία των ματιών από την UVA και UVB ακτινοβολία

Τα γυαλιά ηλίου για επαρκή προστασία πρέπει να δεσμεύουν το 99-100% της UVA και της UVB, να απωθούν το 75-90% του ορατού φωτός, να έχουν φακούς με ομοιογενές χρώμα δίχως ατέλειες, και να έχουν κατά προτίμηση γκριζωπούς φακούς για να επιτρέπουν καλή αναγνώριση των χρωμάτων γύρω μας.

«Είναι σημαντικό τα γυαλιά να καλύπτουν τα μάτια και από τα πλάγια καθώς η ηλιακή ακτινοβολία αντανακλάται στις λείες επιφάνειες, επομένως φθάνει και υπό γωνία στα μάτια.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το νερό αντανακλά έως το 100% της UV, η στεγνή άμμος και το τσιμέντο έως το 25%, ενώ ακόμα και το γρασίδι αντανακλά ένα μικρό ποσοστό. Όσοι συμμετέχουν σε δραστηριότητες ή σπορ που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμό των ματιών, χρειάζονται γυαλιά με φακούς από polycarbonate ή trivex, δύο συνθετικά υλικά που παρουσιάζουν μεγάλη αντοχή σε περίπτωση πρόσκρουσης.

Ποια άτονα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου

Ναι μεν η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στα μάτια κάθε ανθρώπου, υπάρχουν δε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου» τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος, ο οποίος αναφέρεται στα προβλήματα και τους κίνδυνους που διατρέχουν τα άτομα αυτών των ομάδων, όπως:

  • «Τα μικρά παιδιά που εκτίθενται συχνά στον ήλιο περισσότερο απ’ όσο οι ενήλικες, καθώς παίζουν σε υπαίθριους χώρους. Η ετήσια έκθεση των παιδιών στην ηλιακή ακτινοβολία είναι τριπλάσια απ’ ό,τι των ενηλίκων. Όμως μόλις το 5% των ενηλίκων αναφέρουν ότι τα παιδιά τους φορούν πάντοτε γυαλιά ηλίου, ενώ το 15% παραδέχονται ότι δεν φοράνε στα παιδιά τους ούτε καν καπέλο. Τα παιδιά διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο οφθαλμοπάθειας εξαιτίας του ήλιου επειδή οι φακοί των ματιών τους είναι ανώριμοι και έτσι δεν φιλτράρουν αποτελεσματικά την UV, με συνέπεια να φθάνει σε υψηλά επίπεδα έως βαθιά μέσα στα μάτια τους.
  • Επίσης όσοι έχουν γαλάζια ή πράσινα ανοικτά μάτια και βγαίνουν στον ήλιο δίχως γυαλιά ηλίου και καπέλο, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν σπάνιες μορφές καρκίνου στα μάτια, όπως το μελάνωμα στην ίριδα ή στον ραγοειδή χιτώνα του ματιού.
  • Τα άτομα που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση καταρράκτη, καθώς αφαιρείται ο θολωμένος φυσικός φακός του ματιού και αντικαθίσταται από τεχνητό φακό. Έτσι το μάτι είναι περισσότερο εκτεθειμένο στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου, ιδιαίτερα αν ο τεχνητός φακός που έχει τοποθετηθεί είναι παλαιού τύπου (οι νεότεροι φακοί είναι πιο απορροφητικοί). Όσοι λοιπόν έχουν κάνει εγχείρηση για καταρράκτη δεν πρέπει να βγαίνουν στον ήλιο χωρίς γυαλιά ηλίου και καπέλο με φαρδύ γείσο.
  • Επίσης ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα τα οποία αυξάνουν την φωτοευαισθησία, μπορεί να καταστήσουν και τα μάτια ευαίσθητα σε αυτόν που τα παίρνει. Σε αυτή την κατηγορία φαρμακων, ανήκουν ορισμένα αντιβιοτικά (φθοροκινολόνες, τετρακυκλίνες), αντισυλληπτικά και φάρμακα με οιστρογόνα που λαμβάνονται από το στόμα, τα ψωραλένια (χρησιμοποιούνται για δερματοπάθειες όπως η ψωρίαση), ορισμένα διουρητικά και ηρεμιστικά κ.ά.

Αν παίρνετε συστηματικά φάρμακα για οποιονδήποτε λόγο, συζητήστε με τον οφθαλμίατρό σας το ενδεχόμενο να προκαλούν φωτοευαισθησία», καταλήγει ο δρ Κανελλόπουλος.

Πηγή: News4health