Στην Κύπρο του 2025, η προσβασιμότητα και η ισότητα θα έπρεπε να είναι αυτονόητα δικαιώματα, όχι ζητούμενα. Ωστόσο, η καθημερινότητα μας αποδεικνύει ότι βρισκόμαστε ακόμα πολύ μακριά από μια πραγματικά συμπεριληπτική κοινωνία. Το περιστατικό που έφερε στο φως η Ραφαέλα, η οποία αντιμετώπισε εμπόδια απλά και μόνο επειδή ήθελε να κινηθεί σε έναν δημόσιο χώρο, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Πρόκειται για ένα από τα εκατοντάδες παραδείγματα που βιώνουν καθημερινά πολλοί συνάνθρωποί μας με αναπηρία.
Η πραγματικότητα είναι σκληρή: Στην Κύπρο, το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία είναι σημαντικά υψηλό. Ωστόσο, οι υποδομές, οι υπηρεσίες και οι νοοτροπίες εξακολουθούν να παραμένουν πίσω. Η χώρα μας εξακολουθεί να μην διαθέτει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που να εξασφαλίζει πραγματική ισότητα και προσβασιμότητα για όλους.
Αυτό που συνέβη σήμερα στη Ραφαέλα είναι μια απλή ματιά στη σκληρή καθημερινότητα. Πεζοδρόμια ακατάλληλα, ράμπες κατειλημμένες, δημόσιοι χώροι μη προσβάσιμοι, μέσα μεταφοράς που αποκλείουν ανθρώπους, και μία κοινωνία που συχνά εθελοτυφλεί. Πόσες φορές πρέπει να δούμε τέτοιες εικόνες για να καταλάβουμε ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά, αλλά για ένα δομικό πρόβλημα;
Η κοινωνία μας πρέπει να αλλάξει νοοτροπία, και η κυβέρνηση να αναλάβει την ευθύνη της. Η ισότητα δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Δεν είναι επιλογή – είναι υποχρέωση. Τα άτομα με αναπηρία δεν ζητούν ελεημοσύνη ή ειδικά προνόμια. Ζητούν τα αυτονόητα: Ίσες ευκαιρίες, πρόσβαση και σεβασμό. Η αλλαγή όμως πρέπει να ξεκινήσει από πάνω.
- Άμεση αναβάθμιση της νομοθεσίας: Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αυστηροποίηση των ποινών για παραβιάσεις προσβασιμότητας και να ενσωματώσει τις αρχές της καθολικής σχεδίασης σε κάθε νέο έργο. Δεν γίνεται να εγκρίνονται κατασκευές ή έργα χωρίς να πληρούν τα βασικά πρότυπα προσβασιμότητας.
- Συστηματικοί έλεγχοι: Οι δήμοι και οι τοπικές αρχές πρέπει να δημιουργήσουν επιτροπές ελέγχου που θα διασφαλίζουν ότι τηρούνται οι προδιαγραφές προσβασιμότητας. Τα πεζοδρόμια, οι δημόσιοι χώροι, ακόμη και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις.
- Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Η αλλαγή νοοτροπίας ξεκινά από την παιδεία. Στα σχολεία, στους δημόσιους οργανισμούς, ακόμη και στις επιχειρήσεις, πρέπει να εισαχθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για την ισότητα και τον σεβασμό προς τα ΑΜΕΑ.
- Οικονομική ενίσχυση για προσβασιμότητα: Η κυβέρνηση πρέπει να προσφέρει οικονομικά κίνητρα για τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους.
- Ενίσχυση των τεχνολογικών λύσεων: Εφαρμογές όπως το Ablebook, που προωθούν την προσβασιμότητα, πρέπει να στηριχθούν με κάθε μέσο. Είναι εργαλεία που κάνουν τη ζωή των ατόμων με αναπηρία καλύτερη και δίνουν λύσεις εκεί που η πολιτεία αδυνατεί.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η προσβασιμότητα και η ισότητα δεν είναι ζητήματα μόνο για τα άτομα με αναπηρία. Είναι ζήτημα σεβασμού και πολιτισμού. Μια κοινωνία που δεν σέβεται τα δικαιώματα όλων των πολιτών της δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά. Είναι στο χέρι της κυβέρνησης, των δήμων, αλλά και του καθενός από εμάς να δώσουμε το μήνυμα ότι η αλλαγή είναι εδώ – και ξεκινάει τώρα.
Ως Ablebook, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για μια κοινωνία που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω. Μαζί, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα μέλλον όπου οι Ραφαέλες αυτής της χώρας δεν θα χρειάζεται να δίνουν καθημερινά μαθήματα σεβασμού. Ένα μέλλον όπου η ισότητα δεν θα είναι στόχος, αλλά πραγματικότητα.
